غصب خلافت ازمنظرنهج البلاغه

چکیده خلافت و جانشینی پیامبر اکرم (ص) از مسائلی است که از دیر باز مورد بحث و گفتگوی میان مسلمین بوده و اظهار نظرهای گوناگون درباره آن ابراز شده است؛ شیعه به پیروی از کتاب و سنت و عقل، آن را منصبی الهی دانسته و معتقد است خلیفه رسول خدا (ص) جز علی بن ابی طالب (ع) و ائمه اهل بیت، افراد دیگری نیستند؛ در برابر این گروه اهل سنت اظهار می دارند: که امامت و جانشینی پیامبر (ص)، مانند دیگر مناصب اجتماعی، جنبه الهی ندارد و لازم نیست که رسول خدا (ص) در زمان حیاتش جانشینش را معرفی کند، این وظیفه اکثریت جامعه اسلامی است که می باید خلیفه رسول خدا (ص) را انتخاب و تعیین نمایند. بنابراین انجام تحقیقی در مورد بررسی حقانیت خلافت ضروری به نظر می رسد. در این پایان نامه با تکیه بر دیدگاه های امام علی (ع) در نهج البلاغه و براساس مستندات تاریخی مورد قبول هر دو فرقه به مسأله ی غصب خلافت پرداخته می شود. روش تحقیق کتابخانه ای و براساس فیش برداری می‏باشد که پس از جمع آوری اطلاعات و برقراری رابطه منطقی بین آن ها مطالب مورد بررسی قرار می گیرد. در نهج البلاغه درباره غصب خلافت به سه اصل استدلال شده است: تصریح پیامبر(ص) به جانشینی امام علی (ع)، شایستگی امیرمومنان (ع) و روابط نزدیک نسبی آن حضرت با رسول خدا (ص). اما تکیه اصلی آن حضرت بر تعیین خلافت ایشان از طرف رسول خدا (ص) است. در ادامه به منظور اثبات حقانیت خلافت امیرمومنان (ع) به بررسی واقعه سقیفه، جناح بندی امت اسلامی بعد از رحلت پیامبر (ص) و بیان انگیزه ها و تلاش ها و ادله هر یک از مدعیان خلافت پرداخته می شود و عللی که غاصبان خلافت برای برکناری حضرت علی (ع) از حاکمیت سیاسی استفاده کردند مطرح می گردد. سپس به بررسی جریان فدک که از نتایج غصب خلافت بود اشاره می شود سرانجام انتقادات امام از خلفا و مشاوره و توصیه های که امام به خلفا نمودند ذکر می شود که البته مشاوره به خلفا به معنی رضایت امام از حکومت آن ها نیست. کلمات کلیدی: امام علی (ع)، نهج البلاغه، غصب خلافت، سقیفه، فدک